تدبیر عالم نه بر یک اصل بلکه بر چندین اصل:نعمت و نقمت و عذاب است : و ابتلاء و امتحان استوار است .
چنانچه خداوند می فرماید: وشما را جهت آزمایش به بد و نیک امتحان می کنیم .
و در جای دیگر می فرماید :ما آنان را به همان صورت که باغداران را آزمودیم مورد آزمایش قرار می دهیم.
